Wat willen we (meerjarig) bereiken?

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

• Inwoners bewegen energiebesparende maatregelen te nemen.
• Het realiseren van een verdere reductie van de CO2-uitstoot van 30% in 2021 (ten opzichte van 2014) van de gemeentelijke voorzieningen. In 2030 zijn alle gemeentelijke voorzieningen energieneutraal.
• Het uiteindelijke doel is een geheel CO2-neutrale gemeente te zijn in 2050.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

• Hooibroeken
  In 2021 is een vergunning verleend voor de realisatie van het eerste grootschalige zonneveld in de gemeente: zonnepark Hooibroeken. Samen met Energiek Heusden en de ontwikkelaar zijn afspraken gemaakt waarmee grootschalige opwek van energie binnen de gemeente mogelijk wordt en er sprake is van 50% lokaal eigendom en zeggenschap. Hiermee is een belangrijke stap gezet in het realiseren van de duurzaamheidsambitie van de gemeente.
• Transitievisie warmte
  Het Klimaatakkoord verplicht elke gemeente in Nederland om eind 2021 een vastgestelde Transitievisie Warmte te hebben. Eind 2021 heeft de gemeenteraad de eerste Transitievisie Warmte Heusden vastgesteld. Hierin is de ambitie opgenomen om in 2030 minimaal 30% CO2-reductie te hebben gerealiseerd in de gebouwde omgeving ten opzichte van 2021. Om dit te bereiken, is in de visie een actieagenda opgenomen met zes actielijnen. In 2022 start de uitwerking hiervan. Voor deze transitievisie is input opgehaald bij een aantal “frisdenkers” uit onze gemeente: ondernemers en betrokken inwoners. Verder is een onderzoek uitgevoerd bij het inwonerspanel.
• Regionale Energie en Klimaatstrategie
  In 2021 is er door de gemeenten in Hart van Brabant, een definitief bod gedaan aan het Rijk in het kader van de Regionale Energie – en klimaatstrategie. Hierin is de opgave die de regio zichzelf stelt op het gebied van het opwekken van energie vastgelegd.

• Via overheidsparticipatie geven we invulling aan de ambities die in het duurzaamheidscongres omhoog zijn gekomen. De gemeente neemt een faciliterende rol in en maakt werk met werk waar dit mogelijk is. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan het mogelijk maken van zonnevelden, warmtenetten en windenergie.  Belangrijke momenten in 2021 in dat verband waren de ontwikkeling van en vergunningverlening voor zonnepark Hooibroeken, de ondersteuning van het initiatief Buurtwarmtecollectief Vliedberg met de subsidieregeling Extern Advies Warmtetransitie (EAW) om een potentiestudie uit te kunnen laten voeren en de financiële ondersteuning van Hedikhuizen Duurzaam om een nieuwe stap te zetten in de technische uitwerking van het warmtenet vanuit de steenfabriek, tenslotte werken we, samen met het Kllimaatplein, aan de invulling van de Regiodeal (vanuit Noord-Oost Brabant).
• In 2021 is succesvol uitvoering gegeven aan de subsidieregelingen Regeling Reductie Energiegebruik (RRE) en de Regeling Reductie Energiegebruik Woningen (RREW). Door Corona is de uitvoering van de RRE uit 2020 verlengd tot en met eind 2021 en de uitvoering van de RREW uit 2021 verlengd tot en met 31 juli 2022. In januari 2022 was de regeling volledig benut. De uitvoering hiervan is opgepakt met Energiek Heusden, Klimaatplein Heusden, Hedikhuizen duurzaam.
• In 2021 is goed gebruik gemaakt van de subsidieregeling voor isolatie van particuliere woningen. Het subsidieplafond is bereikt. Er zijn 195 subsidies verstrekt, de meeste voor glas- en gevelisolatie. Voor de subsidieregeling verduurzaming maatschappelijke accommodaties zijn zeven subsidies verstrekt (zes voor LED-verlichting en één voor zonnepanelen). Ruim één derde van het totale subsidiebudget is hiermee benut. Beide subsidieregelingen zijn in 2022 weer opnieuw vastgesteld, inclusief enkele verbeterpunten.
• We gaan energiebesparingen in de gemeentelijke organisatie realiseren en waar mogelijk energie duurzaam opwekken.
  De verduurzaming van Die Heygrave is in 2021 verder opgepakt en loopt door in 2022. Het volgende gemeentelijke pand dat verduurzaamd wordt is De Vennen in Drunen. Het ontwerp hiervoor is in 2021 gestart en wordt begin 2022 afgerond. De werkzaamheden voor de uitvoering worden vervolgens aanbesteed.
• We ondersteunen initiatieven op het gebied van laadpalen voor elektrisch vervoer en doen onderzoek naar de mogelijkheden om laadpalen mogelijk te maken in de openbare ruimte. Onderdeel hiervan is een kaart die voor de hele gemeente aangeeft waar laadpalen mogelijk zijn. In 2021 zijn 38 plaatsen in beeld gebracht, waarvoor in 2022 een participatietraject gestart wordt..

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

• Klimaatadaptatie
  We willen de gevolgen van klimaatontwikkeling (wateroverlast, verdroging en hittestress) in de leefomgeving voorkomen. De gemeente doet dit vanuit de openbare ruimte. Daarnaast zullen perceeleigenaren zich bewust moeten worden van hun eigen rol en hun verantwoordelijkheid voor het eigen perceel.
  We willen bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen.
• Afvalwater
  Het afvalwater wordt doelmatig en efficiënt ingezameld en getransporteerd naar de rioolwaterzuivering. Overlast van afvalwater wordt zoveel mogelijk voorkomen. Het gebruik van riooloverstorten willen we zoveel mogelijk beperken. Afkoppelen is een belangrijke maatregel daarvoor.
• Hemelwater
  Hemelwater is schoon water. Dit water willen we zoveel mogelijk vasthouden op de plaats waar het valt en niet afvoeren met het afvalwater (afkoppelen). Daarmee kunnen we een robuuster watersysteem maken en overlast voorkomen. Tegelijkertijd kan het vasthouden en afkoppelen van hemelwater er voor zorgen dat hittestress minder optreedt. In het waterplan is als doel opgenomen 60% af te koppelen in 60 jaar.
• Grondwater
  We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem.
• Biodiversiteit
  In het programma Groen worden de doelstellingen en acties uitgewerkt met betrekking tot biodiversiteit.

Wat hebben we daarvoor gedaan?  

• De gemeentelijke watertaken bestaan uit drie zorgplichten. Zaken die horen bij een specifieke zorgplicht zijn daar beschreven. Zaken die op meerdere zorgplichten betrekking hebben zijn hier vermeld.
  
  • In 2020 en 2021 deden zich extreme neerslagsituaties voor . Voor dergelijke situaties zijn waar mogelijk al aanpassingen gedaan en verbetermaatregelen getroffen, maar dit vraagt om een grotere en bredere aanpak. Daartoe is in 2021 is het rioleringsareaal opnieuw geactualiseerd en is op basis daarvan gestart met het Systeemoverzicht Stedelijk Water. Dit is een nieuwe manier om het geheel van riolering en oppervlaktewater te kunnen modelleren en maatregelen te kunnen formuleren. In dit project zijn de extreme neerslagsituaties van 2020 en 2021 meegenomen als basis om maatregelen te kunnen formuleren die de kwetsbaarheid kunnen verminderen. Deze maatregelen worden opgenomen in het uitvoeringsprogramma van het nieuwe waterplan dat in 2022 wordt vastgesteld.
  • Vanwege de grote overlast en onrust in de Oranjelaan is gestart met de planvoorbereiding voor een wadi. Daarmee wordt er snel extra ruimte voor water in de openbare ruimte gerealiseerd.
  • In 2021 is gestart met de actualisatie van het waterplan 2023-2028.

• Afvalwater
  Er is een afvalwaterstelsel aangelegd. We beheren dit en houden dit in stand. De werking van het stelsel wordt gemonitord door metingen en telemetrie.
  • In 2021 zijn we gestart met een meet- en monitoringsstrategie om het stelsel nog beter in de gaten te kunnen houden.
  • Om het beheer nog beter te kunnen doen en beter te ontsluiten, is op basis van de nieuwe gegevensstandaard in Nederland een viewer ingericht. In 2021 is deze gereedgekomen voor intern gebruik. In 2022 willen we dit ook voor het publiek  gaan ontsluiten.
  • In 2021 hebben we net als in voorgaande jaren onderzoek gedaan naar verkeerde aansluitingen in de riolering. Die komen op verschillende plaatsen voor. In 2022 gaan we aan de slag om geconstateerde gebreken te herstellen.
  • Om te bepalen of de riooloverstorten van het gemengde stelsel een (te) grote impact op het milieu hebben, is in 2021 het waterkwaliteitsspoor doorlopen. Hieruit komen geen bijzondere risico’s of grote maatregelen

De maatregelen uit het Basisrioleringsplan (hydraulische doorrekening van het stelsel) zijn meegenomen als maatregel in de openbare ruimte.

• Hemelwater
  Door het uitvoeren van afkoppelprojecten willen we het hemelwater ontvlechten van de riolering. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij andere beleidsterreinen (bijvoorbeeld groen en wegen). Hemelwater willen we zoveel als mogelijk oppervlakkig verwerken in  de openbare ruimte. Daarmee verminderen de gevolgen van klimaatverandering zoals extreme buien en hittestress.
  • In Heusden is de Hertogin Johanna van Brabantstraat afgekoppeld en is de Demer geschikt gemaakt om de hele Vesting af te kunnen koppelen. In Vlijmen is de omgeving van de Schubertlaan afgekoppeld en in Drunen de Admiraalsweg .
  • Perceeleigenaren moeten zich bewuster worden van hun eigen rol in klimaatadaptatie en de opvang van hemelwater. De gemeente stimuleert dit met een subsidieregeling en stuurt waar nodig bij op basis van de waterverordening. In 2021 zijn vier subsidies toegekend voor het afkoppelen van een perceel. Er zijn 23 subsidies voor het aanleggen van groene daken verleend en er zijn 131 regentonnen gesubsidieerd.
• Grondwater
  We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem. Daarom grijpen we zo min mogelijk in bij nieuwe situaties. In bestaande situaties wordt grondwater zoveel mogelijk afgekoppeld van het afvalwatersysteem. Met het grondwatermeetnet wordt gemonitord in hoeverre verdroging in het stedelijk gebied optreedt. We zien steeds vaker lozingen uit bronbemalingen. Dat is nadelig voor het grondwater zelf en belast ook het rioolstelsel te zwaar. In 2021 is bij verschillende bemalingen ingegrepen om nadelige effecten te voorkomen.
• Klimaatadaptatie
  Op basis van de opgestelde plannen en het vastgesteld beleid worden maatregelen uitgevoerd om de gevolgen van de klimaatverandering te kunnen opvangen. Dat heeft meer en meer gevolgen voor de totale openbare ruimte en de vormgeving van de openbare ruimte wordt daarom in belangrijke mate gestuurd door klimaatadaptatie. We stimuleren het afkoppelen van hemelwater op het eigen perceel. Bij verbouw of nieuwbouw is verwerking van hemelwater op het eigen perceel het uitgangspunt. Vanuit de klimaatstresstest en de klimaatdialogen zijn we in 2021 gestart met het opstellen van een klimaatstrategie. Deze is gereed in het eerste kwartaal van 2022 en wordt medio 2022 vastgesteld.

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

• Afval
  • We willen de doelstelling uit het coalitieprogramma van 30 kilogram in 2022 behalen. We hebben de VANG-doelstellingen voor meer hergebruik, meer afvalscheiding en minder restafval in 2020 al in 2018 behaald. Ook de nog scherpere doelstellingen uit het gemeentelijke Afvalbeleidsplan van 85 kilogram restafval per inwoner in 2018 en 75 kilogram in 2020, zijn in 2018 al behaald. De doelstelling uit het manifest ‘Energiek met afval’ van de Vijf van de Meierij (in 2030 minder dan vijf kilogram restafval per inwoner) staat nog open.    
  • We willen afvaldumpingen, plaatsing van afval bij afvalcontainers en zwerfafval zoveel mogelijk terugdringen.
  • We willen minder (grof) restafval op de milieustraat.
  • We afval kosteneffectief beheren.

• Inkopen
  • We willen zoveel mogelijk circulair in te kopen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

• Afval
  Eind 2019 is gestart met het verder gescheiden inzamelen van fijn en grof restafval op de milieustraat. Fijn restafval wordt vanaf toen niet langer geaccepteerd als grof restafval, maar moet via de ondergrondse containers worden afgevoerd. Dit heeft in 2020 geresulteerd in een halvering van de hoeveelheid grof restafval. Dit heeft zich voortgezet in 2021. Hierdoor is de totale hoeveelheid restafval (fijn plus grof) in zowel 2020 als 2021 ongeveer gelijk gebleven aan de hoeveelheid in 2019 (én ruim onder de doelstellingen). Dit alles ondanks de toename van het fijn restafval door Corona in 2020 en 2021.  
  • In 2021 zijn de voorbereidingen gestart voor het opstellen van een nieuw afvalbeleidsplan. Dit plan is in februari 2022 door de raad vastgesteld.
  • Afvalscheiding en –preventie: we communiceerden structureel over afvalscheiding en –preventie om bewustwording en gedragsverandering te bereiken bij inwoners. Educatie op scholen heeft wederom nauwelijks plaats gevonden door de Coronapandemie.

Vanwege teveel vervuiling, heeft de verwerker van het GFT-afval in november 2021 enkele vrachten GFT-afval afgekeurd. Daarop zijn tijdens een latere inzamelronde meerdere vervuilde minicontainers niet geleegd. Dit heeft direct effect gehad: in december 2021 werd slechts één vracht GFT-afval afgekeurd. In nauw overleg met Woonveste, zijn bij enkele hoogbouwcomplexen ook de verzamelcontainers voor GFT-afval weggehaald, omdat deze regelmatig vervuild waren met ander afval. Bewoners kregen voortaan gebruik te maken van een biobakje. De biobakjes zijn in december bezorgd.
In 2020 is in Vlijmen gestart met een proef met luiercontainers in de openbare ruimte. Hier werd heel goed gebruik van gemaakt. Daarom is de capaciteit van deze containers vergroot en worden ze vaker geleegd. In januari 2022 zijn de containers bovendien vervangen door containers die beter passen in de openbare ruimte. Ook op twee locaties in Drunenen één in Oudheusdenzijn in januari 2022 als proef luiercontainers geplaatst. Als deze proeven succes hebben, wordt de inzameling van luiers in de openbare ruimte definitief.

• In samenwerking met Woonveste is een ondergrondse container voor restafval geplaatst aan het Rooijackerserf in Drunen. Aan de Admiraalsweg in Drunen is de bovengrondse glascontainer vervangen door een ondergronds exemplaar.
• In 2021 is nagedacht over een efficiëntere manier van registreren van zwerfafval, illegale afvaldumpingen en het plaatsen van afval bij afvalcontainers. Dit krijgt zijn vervolg in 2022.
  Alle hondenpoepcontainers zijn voorzien van een slot en een spijltje in de inwerpopening. Hiermee kunnen deze containers moeilijker gebruikt worden voor huishoudelijk afval.
• Voortzetten extra aanpak zwerfafval: in 2021 zijn er weer meer ZwerfAfvalPakkers (ZAP-ers) bij gekomen. Inmiddels zijn er zo’n 150 ZAP-ers actief. Al deze ZAP-ers hebben als blijk van waardering eind december weer een cadeautje ontvangen van de gemeente. In september hebben we opnieuw deelgenomen aan de World Clean Up Day.  
• In februari 2021 zijn we voor één jaar gestart met het monitoren van de afvalbakken op vullingsgraad en inhoud. De bevindingen leiden tot input voor het nog op te stellen uitvoeringsplan afvalbakkenbeheer en een aantal direct uit te voeren interventies.
• In de regio Hart van Brabant is een roadmap opgesteld naar meer gemeentelijke samenwerking van de milieustraten en voor het opzetten van regionale circulaire ambachtscentra. Ook zijn de voorbereidingen gestart, voor het uitvoeren van enkele pilots met afvalstromen van de milieustraten. Hiermee wordt onderzocht of het mogelijk is deze stromen nog verder te recyclen of opnieuw te gebruiken. De eerste pilot gaat om zitmeubelen en start in januari 2022. De gemeente Heusden doet mee aan deze pilot.

• Inkopen
  • In 2019 hebben we het begrip circulaire economie geïntroduceerd in onze organisatie. We gaan verder met het implementeren van circulair inkopen in de organisatie. Bij de start van een aanbesteding bekijken we vooraf welke mogelijkheden er zijn om circulair in te kopen.

Wat willen we (meerjarig) bereiken?  

• Verbeteren van de leefomgeving om vestigingsklimaat te ontwikkelen en hiermee een bijdrage te kunnen leveren aan werkgelegenheid en binding van (nieuwe) werknemers aan de regio. Vanuit andere programma’s wordt hieraan bijgedragen.
• Bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen

Wat hebben we daarvoor gedaan?  

• We gingen breed het gesprek aan met ondernemers en instellingen over hun (mogelijke) bijdrage aan een sociale en gezonde leef- en werkomgeving.
• In programma’s gericht op het sociaal domein wordt dit onderwerp ook verder uitgewerkt. Binnen die programma’s is de aandacht bijvoorbeeld gericht op gezondheid, bewegen, duurzame mobiliteit en de eigen regie. In 2021 is de gemeente Heusden aangesloten bij het Schone Lucht Akkoord en is er hiervoor een uitvoeringplan vastgesteld met bijbehorend plan van aanpak. Speerpunten zijn communicatie, mobiliteit en houtstook.
• In Oudheusden is in november het eerstej hondenuitrenveld aangelegd. In Vlijmen is er een hondenuitrenveld bijgekomen. Beide velden zijn gerealiseerd op initiatief van en in samenwerking met een of meer inwoners.
• Samen met Klimaatplein Heusden is het project Gebiedsorganisatie en gebiedsfonds Heusden ingebracht bij het programma ‘Leefbaarheid in de dorpen’ van de Regio Deal Noordoost Brabant. Met dit project willen we kennis, kunde en middelen in de gemeenschappen verbinden om bestaande en nieuwe initiatieven, die bijdragen aan de leefbaarheid in de dorpen en wijken, verder te helpen.

Wat willen we (meerjarig) bereiken?  

We streven naar een leefbare en veilige werk- en leefomgeving in Heusden en in de regio Midden- en West-Brabant.

Wat hebben we daarvoor gedaan?   

• In opdracht van de gemeente heeft de OMWB heeft in 2021toezicht gehouden op naleving van de wet- en regelgeving. Dat gebeurde door (milieu)controles volgens het omgevingsbeleid bij onder andere bedrijven. Daarnaast behandelde de OMWB (milieu)klachten en meldingen van incidenten. Verdere verantwoording over de inzet van de OMWB kunt u lezen in het jaarverslag Veiligheid, toezicht en handhaving.