7.1 Werk en inkomen
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Een gemeente waar iedereen zoveel mogelijk betaald werk heeft. In geval van een uitkering begeleiden we in eerste instantie naar werk of anders naar een passende maatschappelijke tegenprestatie al naar gelang de mogelijkheden van de betreffende inwoner.
- Werken aan participatie van inwoners die door individuele omstandigheden niet of nog niet kunnen werken.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- Het verstrekken van bijstand en uitvoering geven aan het re-integratiebeleid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
- Baanbrekers voerde binnen de opdrachtformulering van de Langstraatgemeenten de Participatiewet uit voor bijstandsgerechtigden die binnen afzienbare tijd (ongeveer 15 maanden) te begeleiden zijn naar werk.
- Baanbrekers gaf invulling aan noodzakelijke ondersteuningsmaatregelen om de negatieve effecten van de coronacrisis op te vangen. Het ging hierbij meer specifiek om de Tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandige ondernemers (Tozo) en de Tijdelijke ondersteuning voor noodzakelijke kosten (Tonk) waardoor een terugval in inkomsten bij inwoners kon worden opgevangen
- De Langstraatgemeenten en Baanbrekers werkten binnen de arbeidsmarktregio Midden-Brabant samen om de banenafspraken en beschut werk in te vullen en de werkgevers op een zo passend mogelijke wijze te bedienen.
- Samen met ondernemers en maatschappelijke partners werd de aansluiting tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt verbeterd door middel van regionale afspraken op het gebied van werkgeversdienstverlening via het WerkgeversServicepunt Midden-Brabant.
- Specifiek om de gevolgen van de coronacrisis op te kunnen vangen is zowel in Langstraatverband als in regionaal verband in Midden-Brabant gewerkt aan de totstandkoming van een Regionaal MobiliteitsTeam met als belangrijkste taak om werkzoekenden als gevolg van de coronacrisis zo snel mogelijk weer aan een baan te helpen.
- Mensen met een arbeidsbeperking gingen zoveel mogelijk bij reguliere werkgevers aan de slag.
- Op lokaal en Langstraatniveau zijn samen met Baanbrekers activiteiten ondernomen om de participatie van mensen te bevorderen. Voorbeelden zijn Talent2Work en het maatjesproject Heusden. De toegang tot het maatjesproject is verbreed met inwoners die hier via Bijeen naartoe worden geleid. Dit droeg bij aan een meer integrale aanpak binnen het sociaal domein. Ook het verstrekken van bijzondere bijstand (bijstand voor bijzondere noodzakelijke kosten) gebeurde via een integrale afweging samen met Bijeen.
- O3 (samenwerkingsverband tussen ContourdeTwern, GGD, Farent en MEE) kent verschillende instrumenten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In samenwerking met Baanbrekers is gewerkt aan een aanpak en methodiek voor deze groep.
- Op het gebied van ‘datagedreven werken in het sociaal domein is verder gewerkt aan de totstandkoming van een geïntegreerd dashboard sociaal domein. Een eerste opzet daarvan is inmiddels operationeel. Bij het regionale project van datagedreven werken, dat uitgaat van de voorspellende waarde van big data, is vooralsnog pas op de plaats gemaakt als gevolg van een nieuwe prioriteiten binnen alle regionale projecten.
- De gemeenschappelijke regeling Uitvoeringsorganisatie Baanbrekers is geactualiseerd en ter besluitvorming voorgelegd aan de gemeenteraden van de drie Langstraatgemeenten
7.2 Jeugdbeleid
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Het realiseren van een omgeving waarin Heusdense jeugdigen gezond en veilig kunnen opgroeien, plezier kunnen hebben en daarmee goed voorbereid zijn op hun toekomst.
- Samenwerken in de Gemeenschappelijke Regeling Hart van Brabant om de gezamenlijke ambitie van de regio te realiseren: een effectiever jeugdstelsel, dat bovendien betaalbaar is en dat beter aansluit op de eigen kracht en het sociale netwerk van kinderen en ouders.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- In 2021 zijn de inkoopstrategie en inkoopdocumenten voor de nieuwe inkoop jeugdhulp gepubliceerd en is de voorbereiding gestart. De nieuwe inkoop gaat in per 1 januari 2023 en heeft als doel met minder aanbieders te komen tot een overzichtelijker jeugdstelsel. Hierdoor hebben betrokken instanties meer zicht op de kwaliteit van zorgverlening en kunnen zij beter onderling contact houden over gemaakte afspraken. Dat komt de kwaliteit en samenwerking ten goede. In de nieuwe inkoop hanteren we de volgende uitgangspunten:
- meer en beter normaliseren;
- verbeteren van lokale samenhang;
- werk, participatie en opleiding is de beste hulp;
- eenvoudiger en selectiever systeem;
- naar een meer gesloten financiering;
- misbruik voorkomen.
- Om de jeugdigen in Heusden nog beter en vooral effectiever te kunnen ondersteunen, zijn in 2021 de voorbereidingen gestart voor een jeugd- en gezinsteam. Dit jeugd- en gezinsteam bestaat uit bij Stichting Kwaliteitsregister Jeugdgeregistreerde professionals, die straks het aanspreekpunt worden voor alle gezinnen in de gemeente met een ondersteuningsvraag. Zij verhelderen de vraag en bieden ook zelf ondersteuning. De ondersteuning is integraal, gericht op de hele leefomgeving en op het aanpakken van de oorzaak van de zorgen of problematiek in plaats van alleen de uiting zoals gedragsproblemen. Wanneer specialistische hulp nodig is, begeleiden we het gezin daarnaartoe maar blijven zelf ook betrokken. De raad heeft in 2021 besloten jaarlijks middelen beschikbaar te stellen voor de uitvoering hiervan vanaf 2022.
- Volgens het uitgangspunt ‘Eén gezin, één plan en één regisseur’ zetten de mandaatmedewerkers waar nodig op maat jeugdhulpvoorzieningen in. De voorzieningen zijn toegespitst op de specifieke (gezins-)situatie van de jeugdigen. De focus ligt op het formuleren van de te behalen resultaten en zodoende op het inzetten van effectieve en efficiënte jeugdhulp.
- De Koers Jeugdhulp is omgezet naar concrete uitvoeringsacties in het regionale uitvoeringsprogramma. Voorbeelden zijn: ieder kind groeit veilig op, ieder kind voelt zich thuis op school, snel op de juiste plek en wonen doe je thuis. Uitvoeringslijnen kunnen zich richten op diverse ontwikkelopgaven, zoals de aanpak van wachttijden, of richten zich meer op concrete projecten, zoals jeugdhulp in de klas bij speciaal basisonderwijs.
- Vanuit het Maatpact hebben we verdere stappen gezet in out of the box-maatwerkoplossingen. We hebben onze partners hierin meegenomen en trekken steeds meer samen met hen op om inwoners te ondersteunen vanuit de bedoeling en om samen te werken over de grenzen van ieders domein. Regionaal hebben we meer zicht gekregen op de leereffecten en zijn zorgverzekeraars betrokken.
7.3 Maatschappelijke ondersteuning
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Het bevorderen van sociale samenhang, mantelzorg, vrijwilligerswerk, veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, zodat inwoners zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren in onze maatschappij. Ook willen we huiselijk geweld voorkomen en bestrijden.
- Betere ondersteuning voor de inwoner, verminderen van de regeldruk voor de aanbieders en integratie met zowel jeugd als participatie.
- Van beschermd wonen naar beschermd thuis.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- In het kader van de nieuwe regionale inkoop voor Wmo begeleiding en beschermd wonen zijn, in regionaal verband, inkoopstrategieën en inkoopdocumenten ontwikkeld en vastgesteld. Het inkoopdocument is in 2021 ontwikkeld en in januari 2022 vastgesteld. In de nieuwe inkoop, die per 1 januari 2023 van start zal gaan, hanteren we dezelfde uitgangspunten als bij de regionale inkoop jeugdhulp.
- Lokaal is in 2021 een nieuwe aanbesteding voor Wmo hulp bij het huishouden uitgevoerd. De nieuwe contracten zijn afgerond en ondertekend, waarmee hulp bij het huishouden vanaf 1 januari 2023 weer lokaal ingekocht is.
- Bijeen en maatschappelijke organisaties hebben gewerkt aan preventie van (zorg)vragen en aan een zo breed mogelijke basis van algemeen toegankelijke voorzieningen.
- In lokaal en regionaal verband is de toegekende ondersteuning vormgeven in resultaten en is op deze resultaten gestuurd.
- We hebben actief meegedacht met (innovatieve) activiteiten/samenwerkingsverbanden en daarmee bijgedragen aan meer en betere informatievoorziening, ondersteuning en dienstverlening aan kwetsbare inwoners, zoals inwoners met dementie, eenzaamheidsproblematiek of verward gedrag. Financiële ondersteuning gaven we via subsidies aan innovatieve projecten, maar ook door subsidies aan projecten die bij hebben gedragen aan het tegengaan van de effecten van de coronacrisis. Zo is er extra ingezet op de Wijk-GGD’er, is er subsidie verstrekt voor extra ondersteuning van mantelzorgers en is er extra inzet geweest op het gebied van mentale gezondheid.
- Medewerkers van Bijeen voerden gesprekken met inwoners, die een ondersteunings- of zorgbehoefte hebben. Tijdens deze keukentafelgesprekken is gekeken naar de ondersteuningsbehoefte, naar wat inwoners hierin zelf of met hun sociaal netwerk kunnen doen en naar waar aanvullende ondersteuning vanuit de Wmo nodig is.
- We organiseerden aanvullende ondersteuning aan mensen in de thuissituatie, uiteenlopend van ondersteuning in het huishouden, woonvoorzieningen tot dagbesteding en kortdurend verblijf.
- Er is opvang geboden in de vorm van maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, beschermd wonen en verslavingszorg.
- We hebben passende ondersteuning georganiseerd voor mensen die vanuit een beschermd-wonen-omgeving in de wijk zijn gaan wonen.
- Meldingen in het kader van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg zijn opgevangen en doorgeleid en waar nodig is het verkennend onderzoek uitgevoerd.
- Met een grote lokale campagne gaven we in 2021 veel aandacht aan eenzaamheid. Die aandacht gaven we ook in de vorm van subsidie voor initiatieven ter bestrijding van eenzaamheid (ook in 2020) en een nieuwe naam voor de kerngroep eenzaamheid: coalitie Kom Erbij.
- De brede ‘Subsidieregeling stimulering activiteiten en projecten van maatschappelijke organisaties in coronatijd 2021-2022’ is vastgesteld. Dit deden we om maatschappelijke organisaties en verenigingen, die een activiteit of project organiseren, te ondersteunen en om de (langdurig) negatieve gevolgen van de coronamaatregelen op onze inwoners te verkleinen. De activiteit of het project moet gericht zijn op het thema sociaal of mentaal welzijn, educatie/onderwijs, sport, kunst of cultuur.
7.4 Armoedebeleid
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Mensen met een minimuminkomen de kans geven om te participeren in de (Heusdense) samenleving.
- Het voorkomen van en helpen bij schulden.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- We hebben ingezet op vroegtijdige signalering en preventie van schulden. Om vroeg te signaleren gebruiken we meldingen van de woningcorporaties, zorgverzekeraars, gemeentelijke belastingen en andere aanbieders. Vanuit Bijeen is vroegtijdig ondersteuning aangeboden aan inwoners bij wie betalingsachterstanden gesignaleerd zijn. Hierbij is ook gebruik gemaakt van huisbezoeken. Voor preventie van schulden legden we contacten met deurwaarders, echtscheidingsadvocaten en andere beroepsgroepen waar mensen komen met een risico op schulden. Door korte lijnen met deze partijen konden we snel actie ondernemen bij het oplossen van schulden of het voorkomen van grotere schulden.
- We hebben ons bezig gehouden met het bestrijden van armoede onder onze inwoners en met name onder kinderen. Met verschillende initiatieven en goede projecten is ervoor gezorgd dat ook kinderen uit huishoudens met een kleine portemonnee kunnen meedoen. Deze kinderen kunnen bijvoorbeeld via Stichting Leergeld gebruik maken van het Kindpakket, waardoor ze kunnen sporten of een muziekinstrument kunnen leren bespelen. Via Stichting Leergeld wordt ook voorzien in activiteiten als een dagje uit, naar een pretpark of dierentuin. Kosten voor school, zoals bijvoorbeeld een ouderbijdrage en schoolkamp, kunnen ook vergoed worden via het Kindpakket.
- Het netwerk op het gebied van armoede en schuldhulp is onderhouden en uitgebreid en we zijn bezig geweest met het ontwikkelen van aanbod op het gebied van armoede en hulp bij schulden.
- We zijn begonnen met maatwerk voor de gedupeerden van de toeslagenaffaire. Dit maatwerk bestaat uit het inzichtelijk krijgen van welke inwoners vallen onder de gedupeerden, het oplossen van publieke schulden en betalingsachterstanden (bijvoorbeeld rondom gemeentelijke heffingen), maar ook uit het vanuit het wijkteam bieden van ondersteuning op alle leefdomeinen.
7.5 Integratie vergunninghouders
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Elke inburgeraar is door een vroegtijdig, integraal en doorlopend aanbod optimaal in staat om volwaardig te integreren en participeren.
- Op basis van de startpositie en de ontwikkelingsmogelijkheden van een inburgeringsplichtige de passende participatie- en taalondersteuning organiseren en hier regie op voeren.
- Deze ondersteuning niet volgtijdelijk aanbieden, maar parallel. Het leren van de taal wordt hierbij ingebed in een breder traject naar werk of opleiding, financiële zelfstandigheid, sociaal maatschappelijke zelfredzaamheid en gezondheid.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- Voor de huidige groep inburgeraars – de zogenoemde ‘ondertussengroep’ – zijn extra middelen ingezet. Hierdoor maken deze inburgeraars al gebruik van de gewenste verbeteringen, zoals de brede intake, een duaal traject of een verhoogd taalniveau. Corona veroorzaakte vertraging bij het aanbieden van de ondersteuning door Baanbrekers. Daarom starten er ook nog trajecten in 2022. Vluchtelingenwerk verzorgde maatschappelijke begeleiding en workshops in het kader van het participatieverklaringstraject.
- Met ingang van 1 januari 2022 is de nieuwe Wet inburgering in werking getreden voor inburgeraars die in 2022 inburgeringsplichtig worden. Gemeenten hebben een regierol in deze nieuwe wet. Samen met de gemeente Waalwijk, Baanbrekers, Vluchtelingenwerk en O3 is er een zogenaamde ‘roadmap inburgering’ opgesteld, waarin de route voor de inburgeraar wordt beschreven en het aandeel daarin van alle betrokken organisaties. Dit betreft nog een werkdocument. Eind december 2021 vond de gunning van een taalaanbieder plaats. De taalaanbieder verzorgt twee van de drie leerroutes: de B1- en Z-route. De input van het taalaanbod moet nog verwerkt worden in de roadmap.
- Regionale samenwerking stond in 2021 vooral in het teken van kennisdeling en gezamenlijke voorbereiding op inkoop binnen de nieuwe Wet inburgering. Voor de geringe aantallen inburgeraars voor de zogenaamde onderwijsroute worden regiobreed inkoopafspraken gemaakt. In de pilot regioplaatsing met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zijn binnen de regio afspraken gemaakt over het huisvesten van statushouders vanuit AZC Oisterwijk.
7.6 Gezondheid
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Het versterken van veerkracht, eigen regie en gezondheidsvaardigheden van onze inwoners om zo de positieve gezondheid te bevorderen en het bijdragen aan het gezond en veilig opgroeien van de jeugd.
- Preventie op belangrijkste (vermijdbare) gezondheidsbedreigingen zoals overmatig alcoholgebruik, drugsgebruik, overgewicht, roken en psychische kwetsbaarheid waardoor we de leefstijl van de inwoners van Heusden verbeteren.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- De GGD Hart voor Brabant heeft een groot deel van de wettelijke taken uit de Wet publieke gezondheid uitgevoerd. Onder ander de infectieziektebestrijding, hygiënezorg en de basistaken van de jeugdgezondheidszorg.
- Bijeen bood preventieve activiteiten aan rondom thema’s als beweging, voeding en middelengebruik (zowel alcohol als drugs). Deze activiteiten zijn bedoeld voor al onze inwoners, met speciale aandacht voor jeugd en ouderen.
- In 2021 is het preventieakkoord opgesteld. Verschillende partners ondertekende dit akkoord: maatschappelijke organisaties, sportverenigingen, culturele instellingen, fysiotherapeuten en Buurt Bestuurt-comités. Eind 2021 is het uitvoeringsbudget voor het eerst uitgekeerd aan een aantal initiatieven, die daarvoor activiteiten/projecten uitvoeren die bijdragen aan de doelen uit het preventieakkoord. Hierbij is er afstemming met het Beweeg- en Sportakkoord.
- Binnen de preventieve activiteiten is ook de verbinding gelegd met de andere ondersteuning in het sociale domein. Een voorbeeld is Kansrijke Start. Het project Hallo jij! (voorheen Babyroute) is ontwikkeld en aan het eind van het jaar gestart. Dit preventieve project richt zich op moeders (t/m 28 jaar), waarbij we hen op een laagdrempelige positieve manier adviseren en waar nodig ondersteunen. Het project is gericht op de eerste duizend dagen van een kind en verbindt doelstellingen van gezondheid aan die van jeugdhulp. Hier wordt de combinatie gemaakt met inzichten vanuit Smart Start, waarbij het doel is dat kinderen zoveel mogelijk thuis opgroeien.